Panorama

TÜRKİYE BİREYSEL KROS ŞAMPİYONASINDA

BEŞ YILIN MUKAYESESİ

(1975 – 1979)

Türkiye Bireysel Kır Koşusu Şampiyonasında beş yıl içinde ilk üç dereceye giren atletlerin sayısı 13 kişi. Musa Kalemoğlu (1975), Mehmet Yurdadön (1976), Bahattin Kayan (1977), Mehmet Yurdadön (1978), Sadık Salman (1979), yıllarının Şampiyonu. Dikkat edilirse, son beş yıl içinde iki defa şampiyon olan tek isim Mehmet Yurdadön’dür (1976 ve 1978). Bu iki yılın Türkiye ve Balkan Şampiyonu olan Yurdadön, 1977’de sakat sakat koşmuş ve yarışı bitirememişti. Aynı atleti bu yıl beşinci yapan saiklerin başında kendisine siyatik teşhisinin konması ve formda olmasına rağmen rahat koşamamasıdır sanıyorum.

13 kişi arasında 1975 Şampiyonu Musa Kalemoğlu’nun durumu da enteresan. 1976’da beşinci, 1977’de altıncı, 1978’de sekizinci, 1979’da dokuzuncu olan Kalemoğlu son beş yılda daimna ilk on içinde bulunuyor. 4977 Şampiyonu Bahattin Kayan’ın adı bir defa geçiyor. 1979 yılının şampiyonu Sadık Salman’a gelince, şu manzarayı görüyoruz. 1975 yılında Orta gençlerde Sadık Salman birinci olurken, Mehmet Yurdadön ikinci, Mehmet Terzi, üçüncü olmuşlar. Bu hale göre, Salman Yurdadön’ü 1975’de 6000 ve 1979’da 12000 metreler üzerinden iki defa geçmiş oluyor. Sadık Salman bir zamanlar kendisini rahatsız eden böbrek taşlarını 1976’da düşürdüğü için yarışmalarda görülmüyor. 1977’de bu defa 8000 metre orta gençlerde Salman’ı yine şampiyon olarak görüyor, daha sonra aynı yıl kendisini Balkan Şampiyonu olarak alkışlıyoruz. 1978 yılında ise İstanbul’da İstinye parkurunda Sadık Salman’ın orta gençlerde (8000 metre) ve Mehmet Yurdadön’ün de büyüklerde (12000 metre) Balkan Şampiyonluklarını gözlerimizle görüyor, başta basın olmak üzere hepimiz bağrımıza basıyoruz.

Son beş yıl içinde 1976 ve 1977 yıllarında iki ikincilikle adını ilk defa geçiren bir atletimiz daha var. Veli Ballı... Hikmet Şen, 1975’de bir defa ikinci olmuş. Aynı yılın üçüncüsü Murat Taşçıoğlu1976’da onbeşinci, 1977’de beşinci, 1978’de onuncu olmuş. Ömer Yıldıran’ın 1976’da üçüncülüğü var. Sıddık Dursun da öyle. Tek üçüncülüğü 1977’de almış. 1978 yılının üçüncülüğü ile Ahmet Fitoş’un da adı bir defa geçebiliyor. Büyük Kabiliyet Necdet Ayaz 1978 yılında Büyüklerde Türkiye ikincisi olurken, Orta Gençler Balkan Şampiyonasında da Salman’ın arkasından İstanbul’da ikinci gelerek Balkan İkinciliği ile gümüş madalyayı kazanıyor. 1979 yılının ikincisi Mehmet Terzi’nin de 1975 ve 1976 yıllarında orta gençlerde iki üçüncülüğü var. 1979 yılının üçüncüsü Zeki Atlı da 1977’de dördüncü iken 1978’de orta gençlerde Türkiye birincisi olmuş. Halen büyüklerde önünde iki isim var. Salman ve Terzi...

1979 yılında Konya’da yapılan Türkiye Birinciliklerine alaka cidden fazla oldu. Yetkililerin 210 diye bildirdikleri atlet sayısının 325 adedine ulaşması ve yarışmalara 29 bölge atletinin katılması memnuniyet vericidir.

5 ŞUBAT 1978

KROS TÜRKİYE ŞAMPİYONASI

KAYSERİ

2000 METRE GENÇ BAYANLAR

1	Nurten Kara	7.16.6	Ankara
2	Filiz Salman	7.21.0	Ağrı
3	Gülümser Kaplan	7.29.2	Ağrı
4	Remziye Şentürk	7.31.2	Ankara
5	Gülten Keskin	7.32.6	Ankara
6	Aynur Cesur	7.35.4	Bolu
7	Sevda Kıran	7.39.2	Balıkesir
8	Nermin tatar	7.40.0	Ordu
9	Sevim Temel	7.41.2	Ağrı
10	Ayten Çırakoğlu	7.49.4	Ankara

2000 M. GENÇ BAYANLAR TAKIM TASNİFİ:

1	Ankara	10 Puvan
2	Ağrı	14 Puvan
3	Balıkesir	37 Puvan
4	Bolu	41 Puvan
5	Adana	59 Puvan
6	Aydın	69 Puvan
7	Kocaeli	79 Puvan
8	Kayseri	90 Puvan

4000 METRE GENÇ BAYANLAR

1	Nergül Yılmaz	14.57.2	Ankara
2	Ülker Kutlu	15.34.4	Ankara
3	Zeliha İres	15.44.0	İstanbul
4	Neriman Beyoğlu	16.51.2	Ankara
5	Nihal Teoman	16.58.2	Bursa
6	Sevim Kaya	17.09.4	Bursa
7	Meral Gürtürk	17.57.0	Bursa
8	Özgür Soydan	18.08.0	İstanbul
9	Nesrin İşman	19.46.5	Uşak

TAKIM TASNİFİ:

1	Ankara	7 Puvan
2	Bursa	18 Puvan

6000 METRE GENÇ ERKEKLER

1	Recep Yıldırım	19.09.8	Ağrı
2	İshak Kaya	19.17.4	Ağrı
3	İbrahim Doğan	19.22.0	Ağrı
4	Mithat Daloğlu	19.28.2	Erzurum
5	Hanefi Atmaca	19.34.2	Ankara
6	Ergun Yurdadön	19.52.2	Sivas
7	Ferhat Gün	20.01.2	İzmir
8	Yaşar Erboz	20.06.0	Erzincan
9	Ayhan İnanlı	20.10.2	Ağrı
10	Zekai Aksakal	22.08.2	Erzurum

TAKIM TASNİFİ:

1	Ağrı	15 Puvan
2	Ankara	52 Puvan
3	Sivas	63 Puvan
4	Erzurum	68 Puvan
5	Ağrı (B)	101 Puvan
6	İzmir	133 Puvan
7	İçel	148 Puvan
8	Konya	174 Puvan
9	Kayseri	178 Puvan
10	Balıkesir	213 Puvan
11	Aydın	228 Puvan
12	Burdur	240 Puvan
13	Kocaeli	281 Puvan

8000 METRE ORTA GENÇ ERKEKLER

1	Zeki Atlı	25.08.2	Erzurum
2	Ahmet Altun	26.24.2	Ankara
3	M.Ali Doğru	26.39.6	İçel
4	Metin Karaçuhalılar	27.02.8	Erzurum
5	Şaban Köseoğlu	27.10.8	Ankara
6	Mithat Altın	27.15.2	Gaziantep
7	İsmail Bediz	27.31.6	Ankara
8	Kamuran Özreis	27.32.0	İzmir
9	Arif Ay	28.44.6	Ankara
10	Osman Köse	28.19.2	Bursa

TAKIM TASNİFİ:

1	Ankara	23 Puvan
2	Erzurum	46 Puvan
3	İçel	67 Puvan
4	Kayseri	114 Puvan

12000 METRE BÜYÜK ERKEKLER

1	Mehmet Yurdadön	37.10.0	Ankara
2	Necdet Ayaz	38.56.0	Ankara
3	Ahmet Fitoş	39.15.8	İstanbul
4	Ahmet Ünal	39.24.0	Sivas
5	Mehmet Terzi	39.29.0	Zonguldak
6	Yusuf Söğütlü	39.37.2	İstanbul
7	Halil Ekici	39.55.0	Balıkesir
8	Musa Kalemoğlu	39.57.6	Ankara
9	Bayram Şahin	39.58.4	Zonguldak
10	Murat Taşçıoğlu	39.59.0	Ankara

TAKIM TASNİFİ:

1	Balıkesir	85 Puvan
2	Eskişehir	112 Puvan

MART

1978

39 Baklan Kros Koşusunun Tarihçesi

41 Yurdadön Ve Salman Balkan Kros Şampiyonu Oldu

42 Balkan Kros Sonuçları

47 Şampiyon Olunca Herkes Yanımızda

48 Sarıkamışlı Yurdadön

50 Eskisuköylü Sadık

52 Avrupa Salon Atletizm Şampiyonası

55 2.01 ve 2.35 Metreler Mucize Midir? Değil Midir?

58 Mehmet Terzi Lesson Maratonunda İkinci Oldu

Tarihi bir resim: 24 Mart 1940 Pazar günü Heybeliada parkurunda yapılan Birinci Balkan Kros Şampiyonasında derece alanlar: Ortada Yugoslav Kotnik, sağında Türk Rıza Maksut İşman, solunda Yunanlı Mavropostolos şeref kürsüsünde kupaları ile…

BALKAN KROS KOŞUSUNUN TARİHÇESİ

1938 yılında Yugoslavlar Balkanlı atletlere açık bir koşu tertiplediler. Üsküp’te yapılan bu koşu cidden başarılı geçti.

1939 yılı Ekim ayının ilk haftasında Atina’da yapılan X. Balkan Oyunları nedeni ile yıllık kongrede bir araya gelen Balkanlı Milletlerin temsilcilerine Türk Delegasyonunun Başkanı Burhan Felek bir teklifte bulundu. Oy birliği ile kabul edilen (BALKAN KROSU) hakkındaki bu teklif üzerine ilk organizasyonun 1940 yılında Türkiye tarafından yapılması kararlaştırıldı.

Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü ve Atletizm Federasyonu 24 Mart 1940 Pazar günü İstanbul’da Heybeliada Parkurunda yapılacak 7500 metrelik ilk krosu 5 ay gibi çok kısa bir zaman içinde hazırlamaya başlarken bir de (Organizasyon Komitesi) kurmuştu.

Beden Terbiyesi Genel Müdürü General Cemil Taner’in Başkanlığında Atletizm Federasyonu Başkanı Dr. Adnan Hün, baş delege Burhan Felek ,Atletizm Federasyonu Mütehassısı Nail Moran, Atletizm Federasyonu müşavere Hey’eti Başkanı Adil Giray ve Üye olarak Semih Türkdoğan ile Füruzan Tekil Organizasyon Komitesine teşkil ettiler. Bu komite aynı zamanda Fenerbahçe Stadı’nda XI. Balkan Oyunları için de çalışmaya başladı.

I. Balkan Krosu büyük bir başarıyla sonuçlandı. XI. Balkan Oyunları ise İkinci Dünya Savaşı’nın Balkanlara kadar sıçraması nedeni ile Yugoslavya, Yunanistan ve Türkiye arasında yapıldı. Daha sonraki Harp yıllarında ise Balkan Kros olsun , Balkan Oyunları olsun aksadı, yapılamadı. Savaşın sona erdiği 1945 yılından sonra da toparlanmak kolay olmadı. İkinci Balkan Kros yarışması Yugoslavların öncülüğü ile ancak 1955 yılında 3 millete mensup atletlerin katılması ile Üsküp’te yapıldı. Sonra üç yıllık bir duraklama devresi daha geçti ve nihayet bütün milletlerin katılması şeklinde III. Balkan Kros Şampiyonası 1958 yılında Ankara’da gerçekleşti.

Balkan Kros Yarışmalarının mesafelerine gelince Büyük Erkekler 1940’da 7500 metre 1958’de 10000 metre 1977’den itibaren 12000 metre üzerinden yarışmışlardır. Orta Gençler, 1969’da 6000 metre 1977’den itibaren 8000 metre Genç Erkekler 1963’de 4000 metre 1977’den itibaren 6000 metre Büyük Bayanlar 1959’da 2000 metre 1977’den itibaren 4000 metre, Genç Bayanlar 1964’de 1000 metre -, 1977’den itibaren 2000 metre üzerinden yarışmaktadırlar.

Tarihi bir Resim: 24 Mart 1940 Pazar günü Heybeliada’da Deniz Harp Okulu bahçesinde Türk takımı: Soldan sağa: İbrahim/ Artan/ Hüseyin/ Mustafa/ Galip/ R.Maksut ve Atletizm Federasyonu mütehassısı Nail Moran…

YURDADÖN VE SALMAN

BALKAN KROS ŞAMPİYONU OLDU.

Takım Halinde Gençlerde Birinci

Büyüklerde Sonuncuyuz.

23. Balkan Kros Şampiyonası 8000 metre orta genç erkeklerde Türk takımı birinci olurken, bu kategoride Sadık Salman altın madalya almış ve 12000 metre büyük büyük erkeklerde Mehmet Yurdadön de birinci gelerek Balkan Şampiyonluğunu kazanırken, ikinci altın madalyanın sahibi olmuştur.

8 bin metrede birinci geldikten sonra gözyaşları içinde tebrik edilen Sadık Salman önce yüzünü kapayıp fotoğraf çektirmek istememiş ve bu sırada “Beni Türk Vatandaşı Saymıyorlar” diye bağırmış ve sonra yatışmıştır.

Balkan Kros Şampiyonasının teknik sonuçları şöyledir:

23. BALKAN KROS ATLETİZM ŞAMPİYONASI

12000 METRE ORTA GENÇ ERKEKLER

1	143 Mehmet Yurdadön	TÜRKİYE	35.03..0
2	53 Aurel Niculescu	ROMANYA	35.09.2
3	54 Petre Lupan	ROMANYA	35.10.0

Bu koşuda 26 atlet yarışmıştır.

TAKIM TASNİFİ – PAR EQUİPE

1	ROMANYA	2+3+5+6=16 P.
2	YUGOSLAVYA	4+8+11+17= 40 P.
3	BULGARİSTAN	9+12+13+14=48 P.
4	YUNANİSTAN	10+15+16+21=62 P.
5	TÜRKİYE	1+18+20+24=63 P.

23. BALKAN KROS ATLETİZM ŞAMPİYONASI

8000 METRE ORTA GENÇ ERKEKLER – JUNİOR B. İNDİVİDUEL

1	Sadık Salman	TÜRKİYE	23.42.30
2	Necdet Ayaz	TÜRKİYE	23.45.27
3	Hristo Kalaydjiev	BULGARİSTAN	23.53.-

Bu koşuda 23 atlet yarışmıştır.

TAKIM TASNİFİ

1	TÜRKİYE	1+2+9+11=23 P.
2	ROMANYA	5+6+8+17=36 P.
3	YUGOSLAVYA	7+12+13+16=48 P.
4	BULGARİSTAN	3+14+15+20=52 P.
5	YUNANİSTAN	4+10+22+24=60 P.

1978 Balkan Kros Büyükler 12.000 metrede Şampiyon olan Mehmet Yurdadön (ortada) 8.000 metre Orta Gençlerde Şampiyon olan Sadık Salman İnönü Stadı’nda Türkiye Spor Yazarları Derneği tarafından tertiplenen mükafat töreninde Neriman Tekil’den bir bankaya ait defteri alırken.. Sağ başta görülen 8000 metre orta gençler ikincisi Necdet Ayaz…

23. BALKAN KROS ATLETİZM ŞAMPİYONASI

6000 METRE GENÇ ERKEKLER

1	Cristos Papachristos	YUNANİSTAN	17.30.0
2	Amercandru Chiran	ROMANYA	17.43.0
3	Kraşsimir Sabev	BULGARİSTAN	17.57.4
6	Sefa Het	TÜRKİYE	18.06.0
8	İbrahim Doğan	TÜRKİYE	18.11.0
12	Mithat Laloğlu	TÜRKİYE	18.36.0
16	Hanifi Atmaca	TÜRKİYE	18.46.0
24	Ergun Yurdadön	TÜRKİYE	19.11.0
26	Ayhan İnanlı	TÜRKİYE	19.16.0

Bu koşuda 27 atlet yarışmıştır.

TAKIM TASNİFİ:

1	ROMANYA	2+10+11+13=36 P.
2	BULGARİSTAN	3+7+9+17=36 P.
3	TÜRKİYE	6+8+12+16=42 P.
4	YUNANİSTAN	1+5+20+23=49 P.
5	YUGOSLAVYA	4+15+18+19=56 P.

23. BALKAN KROS ATLETİZM ŞAMPİYONASI

4000 METRE BÜYÜK BAYANLAR

1	Fita Lovin	ROMANYA	13.01.4
2	Georgeta Galibara	ROMANYA	13.02.0
3	Maricica Puica	ROMANYA	13.09.2
12	Ülker Kutlu	TÜRKİYE	15.10.0
13	Zeliha İrez	TÜRKİYE	15.24.0
14	Nergül Yılmaz	TÜRKİYE	15.57.0
15	Neriman Beyoğlu	TÜRKİYE	16.29.0

Bu koşuda 15 atlet yarışmıştır.

Beden Terbiyesi Genel MüdürüSelahattin Erman Soldan sağa: Necdet Ayaz/ Sadık Salman/ Mehmet Yurdadön’e başarı armağanlarını verirken..

TAKIM TASNİFİ

1	ROMANYA	1+2+3=6 P.
2	YUGOSLAVYA	5+7+8=20 P.
3	BULGARİSTAN	6+9+11=26 P.
4	TÜRKİYE	12+13+14=39 P.

23. BALKAN KROS ATLETİZM ŞAMPİYONASI

2000 METRE GENÇ BAYANLAR

1	Cristina Cojocaru	ROMANYA	6.41.8
11	Nurten Kara	TÜRKİYE	7.14.0
14	Filiz Salman	TÜRKİYE	8.02.0
15	Nermin Tatar	TÜRKİYE	8.07.0
19	Remziye Şentürk	TÜRKİYE	8.24.0

TAKIM TASNİFİ:

1	ROMANYA	1+2+5=8 P.
2	BULGARİSTAN	3+6+9=18 P.
3	YUGOSLAVYA	4+8+10=22 P.
4	TÜRKİYE	11+14+15=40 P.
5	YUNANİSTAN	13+17+18=48 P.

ŞAMPİYON OLUNCA HERKES YANIMIZDA,

OLMAYINCA KİMSE YOK

Balkan Kros Şampiyonasında Sadık salman ve Mehmet Yurdadön’ün birinciliği yurtta büyük sevinç uyandırmıştır.

Konu ile ilgili olarak, “Hastalığım ve dertlerimin olduğu gün yanımda olmayanlar, kürsüye çıktığım zaman fotoğraf çektirme ve şerefleri paylaşma yarışına çıkıyorlar. Bir yıldan beri böbreklerimden hasta olduğumu söylüyorum. Benimle ilgilenmiyenlerin döktüğüm terlere sahip çıkması üzüntü verici bir olaydır. Konuyu bir münakaşa biçimine dönüştürmek istemiyorum. Ülkem ve Bayrağım adına koştum. Görevimi yerine getirdiğim için sevinç duyuyorum” diyen Salman, büyük yarışa sadece 4 idmanla hazırlanabildiğini söylemiştir.

8 bin metre Orta Genç Erkekler Balkan Şampiyonluğunu elde eden atletimiz gerekli çalışma ortamını bulduğu takdirde 1980 Moskova Olimpiyatlarına katılmak amacında olduğunu belirtmiştir.

Büyüklerde kürsüye çıkan diğer altınımız Mehmet Yurdadön ise dikkatli bir yarışla ipi göğüslediğini, güçlü rakiplerle yarıştığını ifade etmiş ve “Tarifsiz sevinçliyim” demiştir.

SARIKAMIŞLI YURDADÖN

Yurdadön’ün ayakları 23, Balkan Şampiyonasında Rumenlerin tek başına egemenliğine fırsat vermeyerek, Türkiye’yi de bu egemenliğe ortak etmiştir.

Bir çok insanın ve birçok atletin aksine, Yurdadön sadece ayaklarıyle konuşan, ayaklarıyla neticeyi tayin eden büyük bir şampiyondur. Hakiki bir atlet olan, hakiki bir atlet gibi çalışan Mehmet Yurdadön’ün evvala Şumnu’da (1976), sonra da İstanbul’da (1978) Balkan Şampiyonu olması bundandır.

1,82 boyunda, 66 kilogram ağırlığında olan Mehmet Yurdadön, 2.6.1954 doğumludur. 3 kızve 5 erkek olmak üzere 8 kardeşten biridir. En büyük ideali ileri yıllarda maraton koşmak ve Spor Akademisini bitirerek, bir atletizm otoritesi olmaktır. Yurdadön’ün bir tek parolası vardır: Kazanmak... O’nun için rakip yoktur, mücadele vardır. O’nun için rakip yoktur, yarış vardır. O’nun için rakip yoktur, zafer vardır.

2 bin metrelik İstinye parkurunda, 6 tur koşan 12 metrelik mesafeyi bir jet gibi yutan Yurdadön’den sonra gelen ilk Türk atleti 18. sırayı almıştır. Buna mukabil Rumenler 2. 3. 5. ve 6. olmuşlardır.

7. kimdir? O da Rumen. İşte bu beş Rumen Yurdadön’ü aralarına alarak adeta bir lokma gibi yutmak istemişler. Yutmayı tasarlamışlardır. Her turda antrenörlerinin söylediği bir isim atak yaparak Yurdadön’ü şaşırtmak istemiştir. Yarış boyunca 9 atak yapan Rumenlere atakla cevap veren Yurdadön ikinci Rumenden 6 saniye, üçüncü Rumenden 7 saniye önde gelip, halkın çılgın avazeleri arasında şampiyon olmuştur. Koşu esnasında gerek ataklar, gerek her turda 40 metreyi bulan iniş-çıkış farkıyla, 6 kere 40 metre ilr adeta 240 metre yüksekliğe koşarak tırmanan atletler arasında, geçen yılın şampiyonu bu yılın favorisi ve 1976 yılı 10000 metre olimpiyat beşincisi Rumen Floriu ancak 48 saniye geriden gelerek 6. olabilmiştir.

Yurdadön başlı başınabir enerji kaynağıdır. Koşarken bir çağlayan bir şelale gibi tatlı akar. İniş ve yokuş farkı tanımaz. Tanımaz çünkü, normal halde nabzı dakikada 48 atar. Normal bir insan nabzının 68 olduğunu kabul edersek, 48 atan bir nabzın avantajı ve güçlülüğü kendiliğinden ortaya çıkar. İşte onun içindir ki, Yurdadön’ün atletizm hayatı uzun olacaktır.

Göğsünde gururla taşıdığı şeref topladığı ay – yıldızlı forması ile O Avrupa’da da dünyada da ismini kabul ettirerek, rakiplerininkorkulu rüyalarına girerek Türk Milletine daha nice yıllar şampiyonluklar hediye edecektir.

ESKİSUKÖYLÜ SADIK

Sadık Salman’ı 1976’da Pakistan’da tanıdım. Kafile başkanı olduğum 10 atletten dokuzu benimle birlikte stada otobüsle gidiyor, Salman ise çok samimi dostluklar edindiği Pakistanlılarla namaz kıldıktan sonra stada koşarak geliyordu. O’nun bellediği bazı yollar ve bazı düşünceler vardı. Mesela O’na göre bugün devletler harpten kaçıyor, fakat soğuk harbi tercih ediyorlardı. Devletlerin soğuk harpteki askerleri ise besledikleri sporcuları idi. Salman bir atlet değil, sanki bir aslerdi, kendi düşüncesine göre... Bir yarış değil, bir savaş kazanıyordu koşusu ile.

O’nun kendisine has ögeleri vardı. Birinci öge muhitinden geliyordu.İlk yorumu buradan doğuyordu. Doğubeyazıt’ın Eskisu köyünde 1957’de doğmuştu. Atletizmi okulda tanımış, ağabeyinden ve babasından gizli çalışmıştı. Onlar, arazide çalışmasını ve çiftçilik yapmasını öneriyorlardı. Salman, okul sıralarında iken İtalya ve Fransa’yı görmüş bir 3.lük, bir de 4.lük kazanmıştı. Atletizme aşıktı. 1973’de piste çıkmış, 1974’de ise böbreğindeki taşlar babası ile ağabeyinden çok rahatsız etmişti O’nu. Bu taşları 1976’da düşürdü. 1978’de ise yine böbrek sancıları sarmıştı vücudunu.

1977’de Atina’ya 200 km. Mesafedeki Tripolis şehrinde ilk defa Balkan Şampiyonu olan Salman, 15 gün içinde yaptığı dört antrenmanla İstanbul’daki Balkan Kros Şampiyonasına katılmıştı.

Öge olarak ikinci meselesi, Yunanistan’da olduğu gibi, Türkiye’de de şampiyon olmaktı. Halbuki O’nu dinleyen, şikayetlerine kulak veren bir federasyon başkanı yoktu. Teşkilat bigane idi. Bu durum ve Türkiye’de amatör sporlara tatbik edilen ilgisizlik sistemi, bütünü ile insanı bahusus Sadık Salman’ı bir bunalıma sürüklemekte idi. Doktorlar hasta böbreği ile koşamayacağı, koşarsa ölebileceği şeklinde bir rapor vermişlerdi.

İnsan oğlunun en zalim kesimi tavırdır. Spor Akademisi öğrencisi olan Salman’ın bulunduğu yurtta 17 kişilik bir odadan, bir koğuştan kopamayışı, teşkilatça koparılamayışı, son devre son dakikaya kadar basının sessiz ve neşriyatsız kalışı, ruhundaki isyanı çıkarttı ve O’nu bağırttı.

“-Konuşmak istemiyorum. Beni yalnız bırakın.”

Salman’a sorarsanız şampiyon oluncaya kadar ne bir idareci, ne de basın yardımcı olmuştu. Halbuki Salman toplumdaki saygınlık prensibine hayran bir insandır.

AVRUPA SALON ATLETİZM ŞAMPİYONASI

YASCHENKO’NUN 2.35’LİK REKORUNA

İSİM KONDU: MUCİZE

9/10 Mart 1978 tarihlerinde Milano’da yapılan Avrupa Salon Atletizm Şampiyonası’nda, Sovyet Viladimir Yaschenko’nun yüksek atlamada 2,35 metreyi geçmesi başlıbaşına bir olay olmuş, mucize olarak yorumlanmıştır.

2,33 metre ile dünya rekorunu elinde bulunduran Yaschenko, daha sonra 2,40 metre’yi denemişse de, üç atlayışında da başaramamıştır.

İki gün süren şampiyona sırasında iki salon dünya rekoru kırılmıştır. Bunlardan biri Yaschenko’nun yüksek atlamadaki 2,35’lik derecesi, diğeri de Doğu Alman Mariles Oelsner’in 60 metre bayanlarda 7,12 saniyelik yeni rekorudur. Diğer taraftan, üç adımda yarışan Türk atleti Temel Erbek 15,20 ile Salon Türkiye rekorunu kırarken 13 atlet arasında 13. olmuş, 800 metre koşan Servet Timurlenk serisinde 3. gelip elenmesine karşın 1,51,06’lık derecesi ile elinde bulundurduğu Türkiye rekorunu yenilemiştir. Yüksek atlamada ise Ekrem Özdamar 2,10 metreyi aşarak 18 atlet arasında 16. olmuştur. Şampiyona’nın son gününde, bayanlar 1500 metreyi 4 dakika 07,01 saniye ile Rumen İlena Silai, erkekler 3000 metreyi 7 dakika 49,5 saniye ile İsviçreli Markus Ryffel, üç adım atlamayı 16,82 metre ile Sovyet Anatoli Piskulin ve erkekler yüksek atlamayı da 2,35 metre ile Sovyet Vladimir Yaschenko kazanmışlardır.

VLADİMİR YASCHENKO

19 yaşındaki Kiev Spor Enstitüsü öğrencisi olan Yaschenko’nun vücut ölçüleri yüksek atlama için idealdir.

Boy 1.92, ağırlık 79 kilo.

5 Temmuz tarihinde Virginia Eyaleti’nin Richmond kentinde yapılan atletizm yarışmalarında 2,33 atlamış ve dünya rekorumu eline geçirmiştir. Mevsimin en iyi derecesini ise Moskova’da 2,27 metre ile elde etmiştir. Halen dünyada karın üstü yüksek atlayan atletler arasında en başarılı olanıdır. Yaschenko en son olarak geçtiğimiz Pazar günü Milano’da Avrupa Salon Birinciliği’nde 2.35 atlayarak inanılmaz bir dünya rekorunun sahibi oldu. ABD’nin eski olimpiyad şampiyonu Dick Fossbury’nin uyguladığı “flop” (sırtüstü) sistemine bir türlü uyamadığını bildirmiştir.

MARLİES OELSNER

Milano kentinde yapılan birinciliklerde ikinci madalyanın sahibi ise Demokratik Alman atlet Marlies Oelsner. Katıldığı 60 metre bayanlar yarışında 7,12 saniyelik bir derece yaparak ikinci rekor kıran atlet oldu. 20 yaşındaki Demokratik Alman atlet daha önce Dresden’de yapılan Demokratik Alman atletizm şampiyonasında 100 metre yarışında 10.88 saniye ile dünya rekorunu kırmıştı.

Oelsner, Olimpiyad oyunlarında altın madalya kazanan Federal Alman Annegret Richter’e ait 11,00’lik önceki rekoru kırmıştı. Jena kulübü atletlerinden olan Oelsner 1976 Olimpiyad Oyunları’nda bayanlar 400 metre bayrak yarışında altın madalya kazanan Demokratik Alman takımında yer almıştı. Marlies Olsner, yeni dünya rekorunu kırarken elektronik kronometre ile 11 saniye barajını indiren ilk bayan atlet olmuştur.

MARLİES OELSNER : 100 metrede 11 saniye duvarını ilk defa aşmak şerefine ulaşan Marlies Oelsner 1.7.1977 tarihinde Dresen’de 100 metreyi 10.88’de koşarak Dünya Rekoru tesis etmiştir. Halen Dünyanın en sür’atli kadın atleti olarak tanınmaktadır. 1976 Montreal Olimpiyat Oyunlarında 4/100 metre bayrak yarışlarında altın madalya kazanan Marlies Oelsner Demokratik Almanya’nın Jena kulübüne mensuptur.

YÜKSEK ATLAMA 2.01 VE 2.35 METRELER

MUCİZE MİDİR? DEĞİL MİDİR?

1978 yılında 2.35 metre atlayarak kendisine ait dünya rekorunu iki santimetre farkla yenileyen 19 yaşındaki Rus atleti ile 25 yaşındaki İtalyan atletin Doğu Alman Ackerman’a ait dünya rekorunu bir santimetre farkla kırarak 2.01 metreyi atlamaları inanılmaz rekorlar arasında yer almıştır.

Acaba Yaschenko’nun 2.35 metresi ile Simenoi’nin 2.01 metresi mucize midir? Değil midir?

1959 doğumlu Yaschenko (1.92x2.35 ile boyundan 43 santimetre 1953 doğumlu Smonei ise (1.75x2,01) derecesiyle boyundan 26 santimetre daha fazlasını atlamışlardır. 1963 yılında Rus Atleti Valeri Brunel de (1942) boyundan 43 santimetre fazla atlamıştı. (1.85x2,28) Ya Amerikalılar? 1971 yılında Brumel’in rekorunu bir santimetre farkla kıran Pat Matzdorf (1949) kendi boyundan (1.89x2.29) ile 40 santimetre fazlasını atlamış ve bu rekoru 1973 de (2.30) ile eline geçiren 1976 daise 2.31 ve 2.32 metrelerle geliştiren Dwight Stones (1953) kendi boyundan (1.96x2.32) ile 36 santimetre fazlasını aşabilmiştir.

Buna mukabil yine Amerikalı Rory Kotinek (1953) (1.85x2.26) ile 41 santim Mike Winsor (1955) (1.85x2.26)ile 41 santimetre Gene White (1951) (1,80x2.20.5) ile 40.5 santim, Bill Jankunis (1955) (1.80x2.28) ile boylarından 40 santim fazlasını asmışlardır.

Bunlar dışındaki Amerikalılar arasında iki müstesna kabiliyet daha vardır. Birincisi Ron Livers (1955) 1975 yılında 20 yaşında iken boyundan (1.75x2.24) ile 49 santim fazlasını atlamıştır. İkincisi ve asıl mühim olanı zenci Franklin Jakobs’dur. (1.73x2.32) ile kendi boyundan 59 santim fazlasını aşmaya muvaffak olan yegane atlettir. Jacobs 2.32 metreyi 1978 Ocak ayında kapalı salonda aşmıştır.

Verdiğimiz bu çeşitli örneklerden sonra gelelim hükme: 1.73 boyundaki Jacobs kendi boyundan 59 santimetre fazla bir mesafeyi atlamış, atlayabilmiş olduğuna göre; antropometrik nispetler değişmediği takdirde, 1.73 boyundaki Simonei’nin kendi boyundan 26 santimetre fazlasını aştığı 2.01 metre yerine 2.34 santim ve 1.92 metre boyundaki Yaschenko’nun da kendi boyundan 43 santimetre fazla aşması yerine 59 santimetre aşabildiği takdirde, bugünkü 2.35 olan derecenin 2.51 santimetreye yükselmesi iktiza eder.

Bu bakımdan kadınlarda olsun, erkeklerde olsun 2.01 ve 2.35 metre olan dünya rekorları yakın bir gelecekte tekrar tekrar kırılabilecek bir nitelik arzetmektedirler.

Kanaatim odur ki; bugüne kadar yapılabilenlerin en iyisini yapmış ve dünyaya parmak ısırtmış olan Simonei ve Yaschenko’nun bugünkü dünya rekorları bir mucize değil, olsa olsa verdiğimiz 49 ve 59 santimetrelik emsallere göre çok mükemmel bir derecedir, böyle addedilmelidir.

Yine hatırlardadır ki 1960 yılında yüksek atlama rekorunu 2 metre 17.5 santimetre ile elinde bulunduran Amerikalı zenci atlet Thomas bir gazetecinin sorusu üzerine yüksek atlama rekoru azami limitinin 2 metre 50 santimetreye ulaşacağını bundan 18 yıl evvel ifade etmiştir. Bu ifade de bizim görüşümüzü teyid eder mahiyettedir.

SARA SİMEONİ : 1978 yılına kadar sadece İtalya yüksek atlama rekortmeni olan Sara Simeoni 1978 yılında 2,01 metre atlıyarak yeni bir dünya rekoru tesis etmiştir.

Simeoni 1970 yılında 1,71 m./1.72 m./ 1.73 m./ 1.74 m./ 1.75 m. atlıyarak aynı yıl içinde şahsi rekoru ile birlikte İtalya Rekorunu da 5 defa yenilemiştir. 1971 yılında rakiplerinden Bortoli ile Massenz 1.75 m. İle rekorunu egale etmişler, ancak aynı yıl 1.76 m./ 1.77 m./ 1.78 metrelerle şahsi rekorunu geliştiren Simeoni İtalya rekorunu da üst üste 4 kez daha yenilemiş ve bugüne kadar bu rekoru kimseye kaptırmamıştır. 1972’de ise 1.80 m. İle rekorunu egale eden Simeoni aynı yıl 1.85 m. Atlamış 1973’de ise 1.86 metreye çıkmıştır.. 1974’de 1.89 m. ve 1.90 metrelerle 1976’da 1.90 ve 1.91 metrelerle aşama yapan Simeoni 1977’de 1.93 metre atlamış, Prag’ta yapılan Avrupa Şampiyonasında ise Doğu Alman atleti Ackerman’a ait olan 2.00 metrelik Dünya Rekorunu 2.01 metre ile İtalya’ya getirmiştir. Simeoni böylece 1970/1978 yılları arasına 19 defa İtalya ve 2 defa da Dünya yüksek atlama rekortmeni olmuştur. Simeoni’nin 1978’de elde ettiği en iyi 20 derecesi 128 inci sahifededir. 2.01 metrelerin ilkini 4/8 de Brescia, ikincisini 31/8 de Prag’da atlamıştır.

MEHMET TERZİ LESSON MARATONUNDA İKİNCİ OLDU

1223 atletin katıldığı müsabakayı ancak 86 kişi bitirebildi. Ahmet Ünal, 33. kilometrede sakatlanarak yarışı terketti.

Dünyaca isim yapmış ünlü maratoncuların katıldıkları yarışı Norveçli Ejaerestat 2 saat 19 dakikada 04 ile birinci bitirirken Türk atleti Mehmet Terzi, fevkalade bir yarış çıkartarak ikinci sırayı almıştır. Terzi’nin derecesi 2 saat 22 dakika 12 saniyedir.

1223 atletin katıldığı maratonu 86 kişi bitirirken diğer Türk etleti Ahmet Ünal 33, kilometrede sakatlanarak yarışı terketmiştir. Ünal yarışı terkettiği sırada dördüncü durumda bulunmaktaydı.

Fransa’nın geleneksel L’essonne maratonunda Pazar günü 2. lik elde eden Türk atleti Mehmet Terzi hakkında, bu yarışmanın organizatörlerinden ünlü L’equipe gazetesinde övgüler yayınlanmıştır. Yarışta geçen yıl 2.15.44’lük derece yapan Veli Ballı’nın bulunmadığına da değinen gazete, Avustralya’dan bu yarış için gelen Stanley’in atakları ile 5. kilometrenin 16 dakikada geçildiğini, Mehmet Terzi’nin gittikçe artan hızı ile maratonu sürdürdüğünü işaret etmektedir.

Terzi’nin 10. kilometreden sonra gösterdiği büyük gayret kendisini Norveçlinin ardından ikinciliğe yükseltmiştir. Diğer taraftan, Terzi’nin hayatında ilk defa koştuğu maratonda elde ettiği 2.22.12’lik derecesi takdirle karşılanmış ve kendisinin ileride büyük bir maratoncu olabileceği kanaatine varılmıştır. Terzi’yi tebrik eder, başarılarının devamını dileriz.